TS. Nguyễn Bá Phú

Bộ môn Khoa học Cây trồng

Khoa Nông nghiệp và Sinh học Ứng dụng

Trường Đại Học Cần Thơ

1 Chọn đất trồng

• Đất có pH từ 6-7.
• Đất phải tơi xốp và thoáng khí.
• Đất có khả năng giữ ẩm và thoát nước tốt.
• Tầng canh tác dầy (ít nhất 0,5 m) và ổn định.
• Hệ thống nước trong mương vườn phải thông thoáng và xuôi dòng.

2 Chọn cây giống

• Từ nguồn giống tốt, được chọn lọc.
• Sạch bệnh (đặc biệt chú ý bệnh Vàng lá gân xanh và Tristeza).

3 Kiểu trồng

• Nên trồng theo hàng.
• Hàng theo hướng gió (Đông Bắc – Tây Nam).
• Khoảng cách giữa hàng thưa, trên hàng dày.

4 Chuẩn bị mô trồng và cách trồng

• Toàn bộ đất trên và dưới chân mô (0,3 m) là đất được trộn với phân hữu cơ (5 – 10 kg) và phân lân nung chảy (0,5 – 1 kg).
• Đường kính mô nên khoảng 1 – 1,2 m.
• Chiều cao mô nên khoảng 0,3 – 0,4 m.
• Khi đặt cây, chú ý mặt bầu ngang với mặt mô và ém chặt đất chung quanh bầu.

5 Cắt tỉa

5.1 Cắt tỉa tạo tán

• Áp dụng ngay trong giai đoạn cây tơ, từ lúc cây còn nhỏ.
• Theo nguyên tắc 1 cành chừa 3 nhánh (tốt đều, thưa, cân đối).
• Thời điểm cắt: lá già, ngay trước hoặc sau khi bón phân.
• Kết hợp điều khiển ra đọt đồng loạt.

5.2 Cắt tỉa vệ sinh

• Tiến hành trong suốt thời gian trồng, nhất là sau thu hoạch.
• Cắt bỏ cành sâu bệnh, cành khô, cành vượt, cành không có khả năng cho trái…
• Giữ tán cây theo bán cầu. Luôn chừa khoảng trống giữa 2 hàng để giúp vườn cây thông thoáng. Giữ độ cao hợp lý của vườn cây để dể chăm sóc và thâm canh.

6 Bón phân

Cây trồng cần được cung cấp 13 dưỡng chất thiết yếu:

            - Đa lượng: N, P và K.

            - Trung lượng: Ca, Mg và S.

            - Vi lượng: Fe, Cu, Zn, Mn, B, Mo và Cl.

6.1 Vôi: nên sử dụng vôi đá (CaO) “phi”, bón đầu mùa mưa, bón theo pH đất:

• pH trên 6,5: Không cần bón vôi
• pH từ 5,5 – 6,5: Bón 500 kg vôi/ha
• pH từ 4,5 – 5,5: Bón 1.000 kg vôi/ha
• pH từ 3,5 – 4,5: Bón 2.000 kg vôi/ha

6.2   Hữu cơ

• Hoai và được ủ đúng quy trình, có sử dụng Trico-ĐHCT. Trong quá trình ủ, cần chú ý ẩm độ thích hợp (khoảng 70 – 80%) và đảo trộn đống ủ.
• Bón trong mùa khô. Lượng bón 10 - 20 tấn/ha.
• Không nên bón chung vôi và phân hữu cơ.

6.3 Thời kỳ cây tơ (cây chưa mang trái)

• Loại phân: 30 – 20 – 10

         hoặc  30 – 10 – 10.

• Lượng phân: từ 50 – 100 g/lần.
• Thời điểm bón: lúc lá già, không nên bón lúc lá còn non.
• Cách bón: bón theo tán cây, chôn vùi phân hoặc tưới
  • Nên kết hợp xới, cải tạo đất liếp bằng lân nung chảy, phân hữu cơ và bồi mô.
    • Có thể bổ sung phân vi lượng bằng cách phun qua lá các loại phân bón lá (chú ý phân có hàm lượng Zn cao) lúc lá lụa.
    • Kết hợp với biện pháp cắt tỉa, giúp cây ra đọt đồng loạt.

6.4 Thời kỳ cây cây cho trái

*: theo pH đất; lượng phân có thể gia giảm tùy tình hình sinh trưởng và phát triển của cây.

6.5 Chú ý

• Bón theo tán cây (vùng rễ hoạt động).
• Bón vùi trong đất (dùng cuốc răng để xới trộn phân).
  • Nếu sử dụng phân lân đơn, nên dùng phân lân nung chảy (Ninh Bình, Văn Điển, Lâm Thao), nhất là trên đất có pH thấp ở ĐBSCL.

7 Quản lý cỏ

• Nên phát triển cỏ 1 lá mầm (cỏ có thân rỗng, rễ ăn sâu).
• Làm cỏ sạch phần sát gốc.
• Chung quanh chỉ nên cắt, chừa gốc cỏ khoảng 3 – 5 cm.

8 Quản lý nước và kỹ thuật tưới

• Thường xuyên thay đổi nước trong mương vườn.
• Giữ mực nước trong mương cách mặt liếp khoãng 0,6 – 0,8 m.
• Hạn chế tưới lên lá. Nếu có tưới từ trên xuống và lượng nước nhiều.
• Không nên tưới sau 3 giờ chiều. Tốt nhất tưới vào buổi sáng.
• Độ ẩm đất thích hợp khoảng 70 – 80%

9 Quản lý dịch hại (sâu bệnh)

• Áp dụng biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp (IPM)
• Sử dụng triệt để các biện pháp canh tác.
• Áp dụng các biện pháp sinh học.
  • Sử dụng nông dược là biện pháp cuối cùng và phải tuân thủ nguyên tắc 4 đúng.

10 Cách khai thác trái và xử lý ra hoa

• Nên xử lý ra hoa, khai thác trái tập trung. Không nên cho trái chuyền trên cây.
• Chọn lựa thời điểm xử lý ra hoa thích hợp để thời điểm trái phát triển mạnh và thu hoạch vào mùa khô.
• Có thể kết hợp sử dụng biện pháp “xeo” đất (xới sâu khoảng 20-30 cm) vừa để xử lý ra hoa đồng thời tăng độ tơi xốp và thông thoáng cho đất.